Onderzoeksproject naar houtbouwdetails

Opdrachtgever: Built by Nature

Nederland staat aan de vooravond van een grote versnelling in biobased bouwen en meerlaagse houtbouw. Dit onderzoeksproject ondersteunt die beweging door te focussen op wat écht het verschil maakt: hoogwaardige houtbouwdetails, slimme CLT-details en toekomstbestendige mass timber detailing. Hoewel er al veel expertise in de sector aanwezig is, ontbreekt een gedeelde set standaarddetails voor houtbouw die breed toepasbaar zijn binnen timber architecture Netherlands.

Met dit onderzoek zetten Urban Climate Architects, MAATworks en Built by Nature een belangrijke stap richting een sectorbrede aanpak voor duurzaam, circulair en kwalitatief hoogwaardig bouwen. We richten ons op de vraag hoe houten gebouwen kunnen uitblinken in brandveiligheid (CLT/GLT/OG houtbouw), akoestiek, stabiliteit, installatieruimte én low-carbon materialisatie. Zo ontstaat een stevig fundament voor opschalen van houtbouw en het versnellen van de woningbouwopgave in Nederland vanuit een klimaatadaptief en circulair perspectief.

De analyse van meerlaagse houten woongebouwen — op schaalniveau 1:5 — combineert theorie (tekeningen, engineering) met praktijkdata (metingen en interviews). Hiermee ontstaat niet alleen inzicht in technische prestaties, maar ook in woonkwaliteit, gebruikerservaring en het potentieel voor natuurinclusieve, gezonde en toekomstbestendige stedelijke ontwikkeling.

De resultaten worden vertaald naar 30 direct toepasbare LoD500-houtbouwdetails die ontwerpteams helpen om sneller, consistenter en met meer vertrouwen te ontwerpen. Het onderzoek resulteert in een open, tweetalig CLT- en mass timber handboek, bedoeld voor architecten, bouwers, ontwikkelaars, verzekeraars, gemeenten en opdrachtgevers die inzetten op duurzaam bouwen, circulair bouwen en CO₂-opslag in gebouwen.

Onderzoeksfasen

Fase 1 – Casestudy van 20 meerlaagse houten woongebouwen

We analyseren 20 projecten die passen binnen de ambities van biobased bouwen, circulaire renovatie en sustainable architecture Netherlands. Hierbij verzamelen we bouwtekeningen, detailinformatie en prestatiegegevens rond:

Ontwerpproces en engineering
Constructieve principes
Brandveiligheid CLT, GLT en hybride houtbouw
Akoestiek en geluidsisolatie
Installatie-integratie in lichte biobased constructies
CO₂-opslag, low-carbon strategieën en materiaalimpact
Biobased isolatie en circulaire materialisatie
Demontabiliteit, adaptiviteit en bouwmethoden

Wanneer aanvullende data nodig is, voeren we extra metingen uit. Interviews met ontwerpers, bouwers en bewoners geven inzicht in gebruikskwaliteit, comfort en leefbaarheid — belangrijke elementen van mensgerichte architectuur.

Deze fase levert een breed gedragen beeld op van waar kwaliteitsdetails en mass timber detailing in de praktijk het beste presteren.

Fase 2 – Ontwerprichtlijnen en 30 referentiedetails (LoD 500)

Samen met experts zoals Lidewij Lenders (MAATworks) vertalen we de inzichten naar heldere richtlijnen voor:

Massieve houten gebouwen met CLT-wanden en vloeren
Kolom-liggerstructuren met GLT en hybride elementen
3D-modules binnen modulair en circulair bouwen

De uitkomst is een set van 30 hoogwaardige kwaliteitsdetails op LoD500-niveau, ontwikkeld voor toepassing in mass timber buildings NL. Deze details ondersteunen:

brandveiligheid
akoestiek
isolatie
stabiliteit
circulaire en biobased materialisatie

Zo ontstaat een krachtige toolbox voor architect houtbouw, renovatie architect Nederland, ontwikkelaars en bouwers die willen werken aan circulair ontwerp, optopping gebouw, stedelijke verdichting en klimaatbestendig bouwen.

Fase 3 – Het handboek

De inzichten worden vertaald naar een toegankelijk, helder gestructureerd houtbouwhandboek, bestaande uit:

Inspirerende inleiding
Casestudies uit Nederland
Ontwerpprincipes voor biobased en circulaire bouw
Goedgekeurde standaarddetails (LoD500) met varianten voor geluid, brandveiligheid en isolatie

Het handboek vormt een belangrijke kennisbron voor iedereen die actief werkt aan hoogwaardige houtbouw, duurzame stedenbouw en toekomstgericht ontwerp.

Fase 4 – Kennisdeling en capaciteitsopbouw

De onderzoeksresultaten worden gedeeld via:

Artikelen in vakbladen
Presentaties op congressen en universiteiten
Workshops met ontwerpteams en gemeenten
Een korte uitlegvideo

Zo versterken we de beweging richting sustainable architecture Netherlands, stimuleren we kennisuitwisseling en ondersteunen we de groei van timber architecture Netherlands — van mass timber hoogbouw tot biobased woonwijken.